Πλησιάζοντας πλέον προς το φθινόπωρο με πολλούς αγώνες να υπολείπονται στο αγωνιστικό καλεντάρι και με την μεγαλύτερη πρόκληση (αυτή του μαραθωνίου) μπροστά, καλό είναι να δούμε τι, πότε και πως, θα πρέπει να προετοιμάζεται ένας αθλητής το Σαββατοκύριακο του αγώνα.
Όλοι όσοι προετοιμάζονται για κάποιους αγώνες κάνουν ότι μπορούν καλύτερο στη διάρκεια της προετοιμασίας τους θυσιάζοντας πολλές προσωπικές ώρες, χρήματα και κόπο για να έχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Δεν είναι λίγες όμως οι περιπτώσεις αθλητών που ενώ τα καταφέρνουν καλά στη περίοδο της προετοιμασίας τους και βγάζουν με μεγάλη επιτυχία την προπόνηση τους δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα στους αγώνες.
Η αιτία μπορεί να έχει πολλές πλευρές, συνήθως ο σημαντικότερος παράγοντας είναι ο ψυχολογικός, στο επίπεδο της διαχείρισης του άγχους. Συνήθως αυτό ξεκινάει από τον φόβο της αποτυχίας σχετικά με τον στόχο που έχει θέσει, είτε είναι κάποια επίδοση σε χρόνο, είτε σε θέση. Πάνω σε αυτόν τον τομέα όσο ψηλότερο είναι το επίπεδο του αθλητή τόσο καλύτερη διαχείριση έχει στο θέμα του άγχους και μάλιστα οι πολύ ψηλού επιπέδου αθλητές καταφέρνουν να το γυρίσουν σ’ αυτό που ονομάζουμε ¨θετικό άγχος¨. Είναι αυτό που τον φέρνει στη μέγιστη ετοιμότητα στον αγώνα χωρίς όμως να ξεπερνάει την λεπτή γραμμή που διαχωρίζει τις δυο καταστάσεις.
Γι’ αυτό το πράγμα θέλει πολύ διανοητική προσπάθεια και προπόνηση του μυαλού από την πλευρά του αθλητή, ώστε από αγώνα σε αγώνα να έρχεται πιο κοντά στην επιτυχία η οποία έχει κάποια στάδια. Η επιτυχία δεν εξαρτάτε αυστηρά από την επίδοση αλλά κυρίως από τον τρόπο που ελέγχει ο αθλητής την κάθε του κίνηση τόσο τις προηγούμενες μέρες πριν τον αγώνα, όσο τις στιγμές πριν την εκκίνηση και τελικά τις ενέργειες και τις αποφάσεις που καλείται να πάρει μέσα στον αγώνα. Η επίδοση είναι το τελικό αποτέλεσμα των παραπάνω ενεργειών. Όταν δεν υλοποιούνται τα παραπάνω συνειδητά από τον αθλητή τότε μιλάμε για τυχαία επίδοση ή για έναν όχι σταθερό αθλητή του οποίου οι επιδόσεις έχουν πολύ μεγάλη διαφορά κι ενώ την μια φορά μπορεί να κερδίζει, την άλλη να μην πλησιάζει ούτε στο μισό της συνηθισμένης του απόδοσης. Ελπίζω πως τώρα καταλαβαίνετε πως δεν χρειάζεται να ψάχνουμε αλλού εξηγήσεις.
Ποιες ενέργειες όμως είναι αυτές που ετοιμάζουν ουσιαστικά έναν αθλητή για τον αγώνα;
Αυτό το ερώτημα έχει δυο σκέλη, το πρώτο έχει να κάνει όπως αναφέραμε προηγουμένως στην ψυχολογική προετοιμασία με τη στενή της έννοια. Δηλαδή ουσιαστικά τη σκέψη καθαρά στο αγωνιστικό μέρος. Τις καταστάσεις, τα σενάρια και την συναισθηματική φόρτιση που πολλές φορές πολύ πιθανόν να βιώσει ο αθλητής μέσα στον αγώνα.
Το δεύτερο σκέλος, που και αυτό έχει πολλές φορές αποδέκτη την ψυχολογία του αθλητή, είναι η ετοιμότητα και η οργάνωση του αγώνα. Σ’ αυτό συμπεριλαμβάνουμε τις ενέργειες που θα πρέπει να κάνει τις προηγούμενες μέρες και τις στιγμές πριν τον αγώνα, ώστε αφ’ ενός μεν να έχει την καλύτερη δυνατή προετοιμασία και απόδοση, αφ’ ετέρου να μην είναι ένας παράγοντας επιπρόσθετου άγχους. Γνωρίζοντας ότι έχεις πράξει τα σωστά, λειτουργεί θετικά σε όλη την ψυχολογία.
Έτσι παίρνοντας τα πράγματα με την σειρά,
- Την τελευταία εβδομάδα πριν τον αγώνα θα πρέπει η προπόνηση να ελαττώνεται αισθητά ώστε να μπορεί ο οργανισμός να ξεκουράζεται και να αποφορτίζεται από την κόπωση της προπόνησης που έχει προηγηθεί. Η μείωση της προπόνησης πλησιάζει στο 50% αναλόγως από το πρόγραμμα που έχει προηγηθεί.
- Ανάλογα με το πόσο μεγάλος είναι ο αγώνας και το επίπεδο του αθλητή, επιλέγεται η τακτική της ημέρας ξεκούρασης πριν τον αγώνα, αν θα ξεκουραστεί δηλαδή την προηγούμενη μέρα ή δυο μέρες πριν τον αγώνα. Για ένα μέσο επίπεδο αθλητή, συνήθως επιλέγουμε η ξεκούραση να είναι, για τους μεγαλύτερους σε διάρκεια αγώνες όπως είναι οι μαραθώνιοι/ μαραθώνιοι των βουνών ακριβώς την προηγούμενη μέρα, ενώ σε αυτούς με μικρότερη διάρκεια μέχρι 10-15 χλμ. δυο μέρες πριν, κάνοντας την προηγούμενη μέρα ένα ¨ξεμούδιασμα¨ όπως λέμε, δηλαδή 20-25΄ πολύ χαλαρού τρεξίματος.
- Τις δυο τελευταίες ημέρες είναι καλό να αυξηθούν όσο γίνεται περισσότερο οι ώρες του ύπνου.
- Τις τελευταίες 24 ώρες αυξήστε όσο μπορείτε την λήψη τροφής με υδατάνθρακες. 10-12 γρ. / κιλό βάρους είναι ιδανική λήψη.
- Πίνετε πολλά υγρά και ηλεκτρολύτες, ιδιαίτερα αν οι καιρικές συνθήκες είναι πολύ ζεστές, τις τελευταίες δυο ημέρες πριν τον αγώνα.
- Για τους αθλητές που κάνουν μασάζ πριν από έναν αγώνα, θα πρέπει το τελευταίο μασάζ να γίνεται τρεις με τέσσερις ημέρες πριν.
- Προετοιμάστε τα πράγματα σας για τον αγώνα από την προηγούμενη μέρα και μην περιμένετε να ξυπνήσετε το πρωινό του αγώνα για να ετοιμαστείτε. Έτσι θα εξοικονομήστε χρόνο με περισσότερο ύπνο και λιγότερο άγχος. Επίσης λόγο της ηρεμίας που θα έχετε δεν θα ξεχάσετε τίποτα.
- Το πρωινό του αγώνα θα πρέπει να είναι ελαφρύ και ότι συνηθίζετε και τις άλλες ημέρες.
- Φτάστε νωρίς στον αγώνα ώστε να έχετε άνεση χρόνου για τις ενέργειες που χρειάζεται να κάνετε εκεί. Προετοιμαστείτε και ξεκινήστε το ζέσταμα.
- Το ζέσταμα είναι τόσο απαραίτητο όσο και ο ίδιος ο αγώνας. Χωρίς αυτό δεν θα αποδώσετε όσο πραγματικά μπορείτε. Ξεκινήστε το 35-40 λεπτά πριν την εκκίνηση ώστε να γίνει αργά χωρίς το άγχος του ρολογιού. Κάντε ενδιάμεσα μερικά ανοίγματα ώστε να αυξήσετε την καρδιακή λειτουργία και την κυκλοφορία του αίματος. Στο τέλος τελειώστε το κάνοντας 2-3 λεπτά πολύ χαλαρού τροχάδην ώστε να αποκαταστήσετε την λειτουργία του οργανισμού σταδιακά και να ετοιμαστείτε για την εκκίνηση. Επίσης ο λόγος που πρέπει να έχετε πολύ χρόνο στο ζέσταμα είναι ώστε να έχετε χρόνο ενδιάμεσα να ¨επισκεφτείτε¨ και την τουαλέτα!
- Μην παραλείπετε το χρονικό διάστημα μεταξύ του πρωινού και της εκκίνησης να πίνετε συνεχώς υγρά ώστε να παραμένετε πάντα ενυδατωμένοι και να ξεκινήσετε τον αγώνα με το μεγαλύτερο βαθμό υγρών στο σώμα σας.
Οι στόχοι είναι μπροστά, έτσι όσο καλύτερα ετοιμαστείτε γι’ αυτούς θα τους πλησιάζετε με πιο σταθερά βήματα έχοντας αυτοπεποίθηση και σιγουριά για τον εαυτό σας.